Werveltheorie - van Descartes, een theorie van het zonnestelsel, die tot in het midden der 18de eeuw veel aanhangers telde (o. a. Joh. I. Bernoulli). De zon zet door haar draaiing een fijn fluïdum in werveling, dat het geheele zonnestelsel doordringt; zoo worden de gelijkgerichte baanbewegingen en asdraaiïngen der planeten verklaard.
De planeten zijn nu middelpunten van nieuwe wervels, die de beweging der wachters doen ontstaan. De w. is niet alleen een kosmogonie, maar tevens een mechanische bewegingstheorie. Daar zij echter de wetten van Kepler niet kon verklaren, veel minder de in het zonnestelsel optredende storingen, moest zij tegen de leer der algemeene aantrekkingskracht van Newton het veld ruimen.
