Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Vooroudervereering

betekenis & definitie

Vooroudervereering - is de kultische vereering van de geesten (of zielen) van de gestorven voorouders. De v. is dus een onderdeel der algemeene doodenvereering, en daarvan niet scherp te onderscheiden. In de v. worden de dooden vereerd in hun hoedanigheid van voorouders, dat wil dus zeggen, dat de v. niet alle dooden geldt, maar alleen voorzoover ze als voorouders optreden. De v. heeft als grondslag de voorstelling, dat de familie bestaat uit de gezamenlijke levende en gestorven leden.

De dood breekt den band met de familie niet; integendeel: de gestorven leden blijven tot de familie behooren en door hun ingaan in de geheimzinnige wereld van den dood, van waaruit alle leven voortkomt, zijn zij de natuurlijke beschermers van de nu levende familie, wier sociale en juridische eenheid berust op hun gezamenlijke afstamming van dezelfde voorouders (hetzij werkelijk, hetzij fiktief). Geen daad van sociale beteekenis wordt dan ook verricht zonder vooraf de goedkeuring der voorouders te hebben verkregen, die als goden over het heil der levenden waken (de Rom. Dii Manes). Als dank voor hun hulp worden hun niet alleen bepaalde feestdagen gewijd, maar in bijna alle plechtige ceremoniën spelen ze een rol. De verwaarloozing van hun kultus zou gelijkstaan met verwaarloozing van de meest vitale levensbelangen der familie.

De voorouders waken over de belangen der levende gemeenschap, wreken het vergoten bloed, handhaven het recht, enz. Waar de familie-eenheid plaats maakte voor de volkseenheid, groeien de voorouders niet zelden uit tot nationale heroën, wier feest jaarlijks met groot vertoon wordt gevierd (de dies parentales in Rome) en de door vergetelheid naamloos geworden voorouders ontvangen op de Allerzielenfeesten hun deel. De v. komt over de heele wereld min of meer gesystematiseerd voor, hoewel nergens als de uitsluitende volksreligie. In Polynesië, Melanesië, de Maleische Archipel, Nieuw-Zeeland, bij vele Afrikaansche stammen en wat de kultuurreligies betreft, vooral in Griekenland, Rome, China, Japan, Egypte en de Semietische wereld. Het beste boek om een inzicht te krijgen in de beteekenis van de v. is : Fustel de Coulanges, La cité antique.

< >