Venendaal - gem. in Utr., ten N. van Rhenen; 1135 H.A., oorspronkelijk laagveen, in bezit der stad Rhenen (als „Rhenensche Venen”); doch reeds vroeg werd het veen ontgonnen en ontstond er een buurt, V. geheeten, die door de vestiging van Vlaamsche wevers zich tot een bloeiende textielplaats ontwikkelde. De bewoners, 6500 in getal, leven buiten het dorp van veeteelt en eenige veenderij. Eerst in 1795 werd V. een zelfstandige gemeente en met Geldersch-V. vereenigd, maar in 1815 daarvan gescheiden, terwijl het Geldersche deel bij de gem. Ede kwam.
Behalve enkele buurten bevat de gem. in hoofdzaak het dorp V. met groote fabrieken voor katoen-, wol- en sajetweverij. In de nabijheid vlak over de grens (onder Renswoude) en aan De Klomp (gem. Ede) worden jaarlijks drukke bijenmarkten gehouden. Het heeft een station van de lijn Amersfoort—Kesteren. Een groot deel van ’t dorp ligt op Geldersch gebied.
