Uytenbogaert of wtenbogaert - (Johannes), 1557—1644, leider der Remonstranten, geb. te Utrecht, eerst jurist, 1580—84 tegelijk met Arminius te Genève theologisch gevormd, 1584—90 pred. te Utrecht, door bemiddeling van Prins Maurits 1591 in Den Haag beroepen, waar hij de vertrouwde en raadsman werd van Oldenbarneveldt, 1601 veld- en hofprediker van den stadhouder. Later viel hij in ongenade bij den prins, waarschijnlijk om zijn vrijmoedige critiek op ongeoorloofde verhoudingen, en dan om zijn openlijk optreden voor de Arminianen. (Remonstrantie 1610; het Nader Vertoog 1617). Hij organiseerde de Remonstranten voorloopig en vluchtte naar Rotterdam en dan naar Antwerpen, nog vóór de Dordtsche Synode van zijn ambt ontzet. In drukke briefwisseling met zijn geloofsgenooten, vormde hij vooral de Remonstrantsche Broederschap, ook als voorzitter van de vergadering te Antwerpen van 30 Sept.—4 Oct. 1619.
Van 1621 tot ’25 woonde hij in Rouaan. Toen Frederik Hendrik, zijn oud-leerling, stadhouder was geworden, keerde hij op veler aandrang in 1626 naar Rotterdam terug en vestigde zich 1629 weder in Den Haag. Litt.: H. C. Rogge, Johs. Wtenbogaert en zijn Tijd (3 dln. 1874—76).
