Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Tantalium

betekenis & definitie

Tantalium - scheikundig element, door Eckeberg in 1802 als een nieuw metaal ontdekt in het Tantaliet van Kimito in Finland. Het een jaar daarvoor door Hatschett in een Columbiet ontdekte niobium bleek later door onderzoekingen van Rosé (1844—46) een mengsel van tantaal- en nioobzuren te bevatten. Het komt meest naast niobium en verbonden met ijzer, cerium, yttrium en erbium voor. Het vrije metaal wordt verkregen door reductie van de halogeenverbindingen met kalium, of van het oxyd langs aluminothermischen weg.

Een geheel zuiver metaal wordt daardoor niet verkregen; dit geschiedt echter wel door electrolytische ontleding door middel van wisselstroom van het tetroxyd in vacuo of door onzuiver tantaalpoeder in het ledig door een electrischen stroom te gloeien, waardoor de verontreinigingen verdampen. Het zuivere metaal, dat men eerst sinds 1904 kent, vormt een zeer ductielen glimmenden regulus, die tot het dunste blik kan worden uitgewalst en tot draad van 0,03 m.M. worden uitgetrokken. Het soortelijk gewicht is ongeveer 16,5, de smelttemperatuur ligt tusschen 2250 en 2300°. In tegenstelling met de onzuivere producten is het zuivere metaal moeilijk aantastbaar door zuren, zelfs door koningswater. Slechts vloeizuur werkt er merkbaar op in, waarschijnlijk wegens de gemakkelijke vorming van complexe verbindingen. Alkaliën, zelfs in gesmolten toestand, tasten het niet aan.

Van de halogenen werkt fluorium al bij gewone temperatuur, chloor bij 150° nog langzaam, terwijl broom en jood nog hoogere temperaturen vereischen. Zuurstof en. stikstof worden bij hoogere temperatuur opgenomen. Van de verbindingen zijn vooral de van het oxyd T205 afgeleide tantalaten van belang, waartoe ook een groot aantal van de ertsen behooren, alsook de halogeenverbindingen, waaronder een reeks zeer bestendige dubbelfluoriden de fluotantalaten. Over het geheel vertoont dit element een groote overeenstemming met het niobium. Van practisch belang is het metaal een tijdlang geweest, wegens zijn gebruik in gloeilampen, waar het echter spoedig door het wolfraam is verdrongen. Ook geeft het met ijzer gelegeerd ductiele en tegelijk harde alliages.

< >