Spangenberg (August Gottlieb), 1704—92, opvolger van v. Zinzendorf als leider der Herrnhutter Broedergemeente. Geb. als zoon van een piëtistisch predikant in den Harz, studeerde hij eerst rechten, later theologie in Jena. In 1727 kwam hij in aanraking met de Broedergemeente, waar hij in 1730 voor het eerst vertoefde. Sedert 1732 te Halle werkzaam, werd hij hier 1733 om zijn Avondmaalsopvatting verbannen, waarop hij zich bij de Broedergemeente aansloot.
Van 1733—39 en later weer 1744—1748 en 1751—62 in Amerika, heeft hij hier de koloniën der Herrnhutters op voorbeeldige wijze georganiseerd. In 1762 keerde hij naar Duitschland terug en werd leider der Broedergemeente, waaraan hij nu een vaste organisatie schonk en, na een uitvoerige levensbeschrijving van v. Zinzendorf (3)772—75), een Herrnhuttersche dogmatiek in zijn Idea fidei fratrum (1779). Litt.: G. Reichel, A. G. Spangenberg (1906).
