Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Senefelder

betekenis & definitie

Senefelder - (Alois), uitvinder van den chemischen druk, den z.g. steendruk, werd 1771 te Praag als zoon van een tooneelspeler geboren. Nadat zijn vader aan het Hoftheater te München verbonden was, kwam Alois als leerling aan het keurvorstelijk lyceum aldaar en ging weldra als student in de rechten naar de Hoogeschool te Ingolstadt over. Hij voelde veel voor litteratuur en tooneel en ging tevens tooneelstukken schrijven. Na het overlijden zijns vaders moest hij de studie laten varen en om den kost voor het overgebleven gezin te verdienen, verbond hij zich bij een reizend tooneelgezelschap, zonder echter voor een rol van eenige beteekenis geschikt te blijken.

Zijn tooneelstukken hadden echter eenig succes en hij besloot ze zelf te drukken, evenals de rollen van collega’s en de muziek, die hij copieerde om geld te verdienen. Daartoe nam hij proeven met verschillend materiaal. Het toevallig ontdekte verschijnsel, dat sporen der letters van een op een Solenhofer steen geschreven waschlijst na het uitwisschen achterbleven, deed hem in 1796 het beginsel der lithografie ontdekken. In 1798 werd de steengravure (diepdruk) door de autografie (vlakdruk) vervangen. S. had te veel artistennatuur om zich ook met het zakelijke zijner waardevolle uitvinding te kunnen bezighouden, en hield zich in hoofdzaak met de volmaking zijner kunst bezig; alle latere toepassingen, ook de kleurendruk, zijn door hem voorbereid. Na met steun van anderen gearbeid en in verschillende hoofdplaatsen lithografische inrichtingen gevestigd te hebben, welke door derden meestal later tot voordeel opleverende instellingen werden opgewerkt, stierf S. in 1834 blind en arm te München. De geschiedenis en techniek zijner uitvinding had hij in een in 1818 te München verschenen Lehrbuch der Lithographie vastgelegd. Zie verder STEENDRUK.

< >