Schijndood - is de toestand, waarin het leven schijnt geweken te zijn, doch waarbij dit inderdaad nog doorgaat, al is het dan ook zoodanig, dat het voor de omstanders niet merkbaar is en door den arts eerst bij zeer nauwkeurig onderzoek kan worden vastgesteld. Ademhaling en pols zijn niet of nauwelijks waarneembaar ; de huid is bleek en koud, het bewustzijn is ten eenenmale verdwenen; de lijder reageert op niets. Een dergelijke toestand zoude zich over verscheidene uren, ja volgens sommige mededeelingen over verscheidene dagen kunnen uitstrekken. Vandaar dat het geloof in s. veel verbreid is en dat men allerlei maatregelen heeft willen nemen om de kans, als schijndoode begraven te worden, te ontgaan.
Dit laatste is trouwens wel uitgesloten, aangezien eerst positieve teekenen van den dood moeten zijn waargenomen, voordat tot begraving mag worden overgegaan. Zijn deze aanwezig (bederf), dan is er natuurlijk van s. geen sprake meer. Het diepe verlies van bewustzijn, dat als s. imponeert, kan voorkomen bij zeer hevige vermoeienis, na afloop van een moeilijke bevalling, bij hysterie, epilepsie, ook bij enkele acute infectieziekten als cholera ; bij sommige vergiftigingen als die door opium, blauwzuur, chloroform. Ook uitwendige oorzaken kunnen den toestand van s. te voorschijn roepen, met name sterk bloedverlies, hevige hersenschudding. Dan is de s. te noemen van pasgeborenen, waarbij de ademhaling nog niet in gang is gebracht of die bij ophanging of verdrinking, waar de ademhaling eenigen tijd onmogelijk is gemaakt. De s. zal in het algemeen slechts kort duren.
Alleen in gevallen van hysterie en dergelijke schijnt een toestand van s. langeren tijd te kunnen blijven bestaan. De behandeling van schijndooden is natuurlijk niet steeds dezelfde. Wanneer, afgezien van de evengenoemde gevallen, de s. een uitdrukking is van bewustzijnsverlies door sterke psychische prikkels, dan zal men den patiënt laten rusten, evenzoo bij het verlies van bewustzijn na hevige vermoeienis. In andere gevallen kan men door de aanwending van prikkelende middelen, het laten ruiken aan ammoniak, begieten met koud water, enz., trachten het verloren bewustzijn te doen terugkeeren. Is de s. een gevolg van het beginnend stikkingsgevaar (ophangen, enz.), dan moet natuurlijk door toepassing van kunstmatige ademhaling getracht worden het verloren bewustzijn te doen terugkeeren. De vele middelen, die in de volksgeneeskunde worden genoemd om te voorkomen, dat men s. begraven wordt, behoeven om de boven genoemde reden, dat dit wel uitgesloten is, niet beschreven te worden; zij hebben geen waarde.
