Rosmini-Serbati - (Antonio), Ital. wijsgeer, 1797—1855, stichtte in 1831, priester geworden, de broederschap Institute del Carità, werd door de Jezuïeten om zijn religieus-wijsgeerige opvattingen en door Oostenrijk om zijn patriotisme bestreden, waarop hij zich naar zijn villa aan het Lago Maggiore terugtrok, die hij nog eenmaal verliet om als gezant van Sardinië naar het pauselijk hof te gaan. Door toedoen der Jezuïeten ontging hem het kardinaalschap en werden een paar zijner werken op den Index geplaatst. Onder Leo XIII werd zijn wijsgeerige leer veroordeeld, en de talrijke Rosminianen werden vervolgd. R., bewonderd om de diepte van zijn geest en bemind om de liefderijkheid en zachtheid van zijn karakter, had onder priesters en leeken, staatslieden, geleerden en letterkundigen zeer grooten aanhang.
Hij werd beïnvloed door Plato, Descartes, Kant, Schelling en Hegel en schiep een alle wijsgeerige wetenschappen omvattend systeem, dat ’t midden houdt tusschen empirisme en idealisme. Hoofdwerk : Saggio suil' origine dette idee (5de dr. 1851). Verder: Pilos, del diritto (2de dr. 1865—67), Opuscolimorali (1841), Logica (1854).
