Pauliana (actio—) - Krachtens art. 1377 B.W. kan door ieder schuldeischer de nietigheid worden ingeroepen van alle door zijn schuldenaar onverplicht verrichte handelingen, hoe ook genaamd, waardoor de schuldeischers zijn benadeeld, mits bewezen worde, dat bij het verrichten der handeling zoowel de schuldenaar als degene met wien of te wiens behoeve hij handelde, de wetenschap bezat, dat daarvan benadeeling van de schuldeischers het gevolg zoude zijn. De daartoe strekkende vordering wordt, in navolging van het Rom. Recht, veelal als actio Pauliana aangeduid. Rechten door derden te goeder trouw verkregen op de goederen, die het voorwerp waren van de nietige handeling, worden geëerbiedigd.
Om de nietigheid van door den schuldenaar gedane handelingen om niet in te roepen, kan de schuldeischer volstaan met aan te toonen, dat de schuldenaar op het oogenblik der handeling wist, dat hij daardoor zijn schuldeischers benadeelde, onverschillig of de begiftigde die wetenschap al dan niet deelde. Instelling der Pauliana is aan een termijn van 5 jaren gebonden; deze geldt niet voor een verweer van gelijke strekking (art. 1490 B. W.) Zie voor toepassing der P. in geval van faillissement artt. 42 en vv Fw. Vergelijk ook artt. 247, 1024, 1107, 1113 en 1989 B. W.
