Ontwrichting - het uittreden van een gewrichtskop uit de gewrichtspan. Gewoonlijk is een o. een gevolg van een plotseling inwerkend geweld. Door de kracht, waarmede de gewrichtskop uit de pan wordt gedreven, komt het bij de meeste o. tot geringere of grootere verscheuringen van de gewrichtskapsel, bloeding, enz. Men bemerkt de ontwrichting aan de veranderde configuratie van het gewricht, de pijn en de onmogelijkheid van beweging.
Aangezien in de meeste gewrichten de kop gemakkelijker naar de ééne dan naar de andere richting kan uitwijken, komen bij verschillende gewrichten typische o. voor. De behandeling van elke o. bestaat in het terugbrengen van den gewrichtskop op zijn normale plaats; gevolgd door rust en fixatie, waarin de genezing van kapselscheuren, enz. kan plaats hebben. Bij enkele gewrichten komt een o. gemakkelijk tot stand, bij andere moeilijk. Wanneer iemand eenmaal een o. heeft gehad, gebeurt het vaak, dat in datzelfde gewricht nu veel gemakkelijker wéér een o. optreedt; zoo zelfs, dat daartoe slechts een zeergeringe aanleiding noodig is. Men spreekt in zulk een geval van een habitueele o. Dat vele menschen hun duim willekeurig kunnen ontwrichten en weer terugbrengen is bekend. Een aangeboren o. komt in het bijzonder in het heupgewricht voor. Zie HEUPONTWRICHTING.
