Muskaatnoot, - het zaad van Myristica fragrans, een 8—12 Meter hooge boom van de Molukken, vermoedelijk van Banda en omliggende eilanden (zie plaat Polycarpen, fig. 4 en plaat Specerijen, fig. 5). De boomen komen in mannelijke en vrouwel. exemplaren voor, met dien verstande, dat in de mann. boomen ook wel eenige vrouw, bloemen worden aangetroffen en omgekeerd. Daarnaast heeft men z.g. boeiboomen, die zoowel mann. als vrouw, bloemen hebben, en die eigenlijk mannel. boomen zijn met veel vrouwelijke bloemen erin. Het vruchtbeginsel van de vr. bloem bevat slechts één zaadknop; na de bevruchting onstaat dus een eenzadige vrucht.
Deze doet eenigszins aan een langwerpige perzik denken. De vrucht barst met twee kleppen open en vertoont dan het zaad, dat omgeven is door de roode foelie, een netvormig weefsel, (arillus) met onregelmatige mazen. De boom bloeit vanaf het 10e jaar voortdurend door, en levert dus ook voortdurend rijpe vruchten en zaden, ofschoon in Banda Juli en Augustus de maanden zijn van den grootsten oogst. De foelie omsluit het zaad; dit laatste heeft 2 zaadhuiden, een harde, broze, buitenste en een veel dunnere binnenste. Bij het verwijderen van de foelie verwijdert men ook de buitenste zaadhuid, zoodat notemuskaat eigenlijk niet het complete zaad is, doch slechts de zaadkern met binnenste zaadhuid. Opvallend is het gemarmerd uiterlijk van het binnenste deel van het zaad. Dit is een gevolg van het voorkomen van 2 verschillend gekleurde weefsels, perisperm en endosperm, die door elkaar zijn gegroeid (zie ZAAD en plaat Zaden, fig. 23) en waarvan het perisperm de olie bevat, die aan het zaad zijn aroma geeft. Ook de foelie bevat een dergelijke olie.
Na gedroogd te zijn worden de zaden op verschillende wijze gekalkt en komen aldus, wit bestoven, in den handel. Het kalken dient om aanvreten door insecten tegen te gaan en tevens om de kiem te dooden, een gebruik, dat dagteekent uit den tijd van de O.-I. Comp., toen het wenschelijk was, om te zorgen, dat zich geen nieuwe aanplant buiten Banda ontwikkelde. De boom wordt thans in hoofdzaak op Banda aangeplant, verder in den Archipel op Sumatra, de Minahassa, Ambon, Java, Ternate en Halmahéra. Buiten Ned. lndië is de cultuur herhaaldelijk beproefd, doch nooit met goede resultaten. Het eiland Granada in W.-Indië levert nog de beste noten, maar in geringe hoeveelheid. Een zeer goede cultuur op Penang en Singapore is in 1860 door een ziekte te gronde gericht. De geschiedenis van de cultuur is zeer merkwaardig.
Bij de komst van de 0.lnd. Comp. in de Banda-eilanden werd een vrij uitgebreide cultuur aangetroffen. De pogingen door de Comp. aangewend, om het monopolie te verkrijgen, leidden tot uitroeiing der cultuur op de andere eilanden, de aanwezige notetuinen werden in „perken” verdeeld en uitgegeven aan verschillende personen, perkeniers geheeten, onder voorwaarde, dat zij uitsluitend muskaatnoten zouden telen en hun product tegen bepaalde prijzen aan de Comp. zouden afstaan. Verder zouden zij tegen uitbreiding van den aanplant buiten de „perken” moeten waken. De perkeniers lieten de gronden bebouwen door perkhoorigen, een soort lijfeigenen. Aanvankelijk waren de resultaten goed. Maar langzamerhand ging de cultuur achteruit, vooral door verschillende rampen. Om hen te helpen nam do Comp. in het eind der 18e eeuw de perken over met de schulden en stond ze aan de vroegere eigenaars in bruikleen af.
In 1824 kwamen ze weer in het bezit van hun eigendom terug. Toen in 1860 de perkhoorigheid werd opgeheven, kwam de Regeering de perkeniers op allerlei wijze tegemoet. In 1873 werd de verplichting tot levering aan het gouvernement geheel opgeheven. De belangrijkste cultuur buiten Banda vindt men thans in de Minahassa en op Ambon. De verpakking heeft plaats in kisten; ongeveer 2/3 gaat naar Nederland, de rest naar New-York, voor een klein deel naar Londen. De foelie wordt in de zon gedroogd, als ze slap en buigbaar is geworden plat getrapt en verder gedroogd. Daarna wordt ze gesorteerd en in baaltjes naar Europa verzonden.
