Missaal - is het boek, waarin zich de formulieren bevinden, volgens welke de mis op de verschillende dagen van het jaar wordt opgedragen. Daar vóór het jaar 1570, het jaar van de officieele uitgave van het Missaal door Pius V, ieder diocees en iedere geestelijke orde zijn eigen liturgie (zie dit art.) regelde, was er in den tekst der verschillende missalen, alleen de kanon uitgezonderd (zie KANON), zeer veel verschil. De herziening had plaats onder Clemens VII en Urbanus Villen is voortgezet door Leo XIII en Pius X. Sedert genoemd jaar moet echter iedere M., voordat zij gedrukt wordt, aan de goedkeuring van Rome worden onderworpen. De oude missalen zoowel in handschrift als in druk zijn zeer belangrijk voor de kunstgeschiedenis.
Zie A. Ebner, Quellen zur Kunstgeschichte des Missale (Freiburg 1896).
