Mengs - (Anton Raphael) geb. 1728 in Duitschland, overl. 1779 te Rome, Duitsch portret-en historieschilder. Als zoon van een Dresdener hofschilder, werd Anton Raphael, die de voornamen kreeg van A. Allegri en van Raphael, opgevoed in het kunstzinnig milieu van het Duitsche rococo te Dresden. In dien trant zijn ook zijn eerste pastelportretten, die grooten opgang maakten; reeds op 21-jarigen leeftijd werd hij hofschilder van Augustus III van Saksen. Doch door zijn Italiaansche reizen komt hij in aanraking met Winckelmann, die hem geheel bekeert en tot het klassicisme doet overgaan.
Mengs is de leider geworden der klassicistische schilderschool in Duitschland. Hij wordt een eclecticus, die de ideale schoonheden uit verschillende perioden zoekt te vereenigen. Zoo zijn naast de Antieken ook Raphael, Titiaan en Correggio zijn voorbeelden. Deze opvattingen, die in den tijd van Winckelmann zoo zeer werden verkondigd, zijn door hem ook in geschriften neergelegd. Uit zijn klassicistischen tijd moeten als schilderwerken genoemd worden vooral de „Parnassus”, in de Villa Albani te Rome, het „Oordeel van Paris” te Petersburg. In zijn latere portretten, o. a. het zelfportret in de Uffizi, geeft hij toch meer karakteristiek van zijn eigen tijd, al zijn de theoretische voorschriften er in verwerkt.
Litteratuur: R. Muther, Geschichte der Malerei; Woermann, Ismael und Raphael Mengs in het Zeitschrift für bildende Kunst (Neue Folge, Band 5, 1893).
