Liszt (franz, pianist) - de grootste pianist, die ooit geleefd heeft, geboren te Raiding (Hong.) 1811, overleden te Bayreuth 1886. L. toonde reeds als knaap buitengewone muzikale eigenschappen, trad op negenjarigen leeftijd in het openbaar op; genoot onderricht van Czerny, Salieri en Reicha, en componeerde op 13-jarigen leeftijd een opera Don Sancho, welke te Parijs werd opgevoerd. Daar vierde L., ook als pianist, ongekende triomfen. De gravin d’Angoult (als schrijfster noemde zij zich Daniël Stern) verliet haar echtgenoot om L. te volgen; uit deze verbintenis zijn drie kinderen gesproten.
Toen L. op de grootste hoogte van zijne virtuositeit stond, maakte hij reizen door gansch Europa, die hem roem en goud in overvloed opbrachten. Het rondtrekken moede, vestigde hij zich (1848) te Weimar. waar hij tot hofkapelmeester was benoemd. Daar heeft hij vruchtbaren arbeid geleverd, en vooral er naar gestreefd den jongeren de baan te effenen. Om hem heen vormde zich een kring van jonge, vooruitstrevende kunstenaars, wier arbeid en streven gekenschetst werd als de „Neu-Deutsche” school. Tegenwerking en met opzet uitgelokte conflicten brachten L. er toe Weimar te verlaten en zich te Rome te vestigen. Later woonde hij afwisselend te Pesth, Weimar en Rome, waar hij een grooten kring van leerlingen om zich vereenigde. L. is niet alleen als pianist en dirigent van beteekenis geweest; ook als componist moet hij in de voorste rij gerangschikt worden. Overtuigd apostel der programma-muziek, moeten de meeste werken uit zijn tweede periode tot die soort worden gerekend.
Zijn eerste periode omvat, in hoofdzaak, virtuose pianomuziek, terwijl hij in zijn derde (laatste) voornamelijk kerkmuziek geschreven heeft. Het Symphonisch gedicht (Les Préludes, Tasso, Orpheus enz. enz.) is het geestelijk eigendom van L.; daarop hebben alle componisten die na hem dien vorm hebben gecultiveerd (St. Saëns, Rich. Strauss) voortgebouwd. L. heeft steeds krachtdadig de werken van Rich. Wagner, met wien hij in innige vriendschap verbonden was, gepropageerd. Hij was ook een vaardig schrijver over muzikale onderwerpen; zijn stijl was smaakvol, fijn en puntig. Biografieën van L. schreven: Lina Ramann; Göllerich; Kapp; Louis.
