Lerma - (Francesco Gomez de Sandibal y Roxas, mark. de Denia, hertog de —), Spaansch staatsman, lid van een aanzienlijk geslacht uit Valencia, waarover hij tijdens de regeering van Philips II het bestuur voerde, werd bij de troonsbestijging van Philips III (1598) door dezen met de leiding van de regeering belast. Onder hem ging ’t aanzien van Spanje sterk achteruit. Het gelukte hem vrede te sluiten met Engeland (1605) en er kwam toenadering tot Frankrijk (1612), maar daartegenover stond, dat de Ned. vloot een aanval kon doen op de Sp. vloot in de haven van Gibraltar en Spanje de onafhankelijkheid der Rep. der Ver. Ned. moest erkennen (1609).
De oorzaak van dit verval moet mede gezocht worden in de fin. en economische politiek van L., die door zijn wanbestuur de belastingen op verbruiksartikelen tot een ondraaglijke hoogte opvoerde en door zijn onverdraagzaamheid de uitdrij: ving van de Morisco, een nijvere bevolking uit Spanje bewerkte. Toen hij zag, dat hij zich tegenover zijn vijanden niet meer staande zou kunnen houden, wist hij van den paus den titel van kardinaal te verkrijgen, teneinde in aanzien te blijven. In 1618 werd hem aangezegd ’t hof te verlaten. Hij stierf in 1625.
