Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Kharijieten

betekenis & definitie

Kharijieten, - naam eener Mohammedaansche secte, die zelve weder in tallooze secten verdeeld is. Het eerste optreden der K. valt onder de regeering van den Khalief Ali (656—661) tegen wien zij in opstand kwamen, nadat hij in den strijd met Moawia de beslissing van menschelijke scheidsrechters aanvaard had. Volgens hun opvatting toch berustte de waardigheid van Khalief op de vrije keuze der geloovigen en verzetten zij zich zoowel tegen de Sonnieten, die alleen een afstammeling uit den stam der Koraisjieten voor verkiesbaar verklaarden, als tegen de Sjiieten, die leerden dat de waardigheid op goddelijke aanwijzing berusten moest. Weldra gingen velen onder hen zoo ver, dat zij allen, die het hierin niet met hen eens waren, voor ongeloovigen verklaarden, tegen wie het gebod van den heiligen krijg gold.

Vandaar herhaalde opstanden onder de dynastie der Omaijaden, waarbij de K. aangevoerd werden door eigen khaliefen. Ten slotte werden deze opstanden met geweld van wapenen onderdrukt, maar in sommige streken van het uitgestrekte Khaliefenrijk wisten zij zich te handhaven, o. a. in Z.O.-Arabië (Maskat) en in NoordAfrika, waar zich de pas bekeerde Berbers bij de leer der K. aansloten. Die leer betrof niet alleen het bovengenoemde geschilpunt, maar betrof ook allerlei andere geloofsvragen, waarin zij van de gangbare meening der Sonnieten verschilden. In het algemeen gesproken waren zij voorstanders van een strengere opvatting der religieuse plichten, zoodat men hen, niet ten onrechte de Puriteinen van den Islam heeft genoemd. In bijzonderheden echter weken de K. onderling soms ver van elkaar af en traden onder hen leeraars op, die op sommige punten eigenaardige leermeeningen voordroegen en zoo weder de stichters werden van afzonderlijke secten onder de K. Een der voornaamste van die secten is die der Ibadhieten.

< >