Jesso - Jezo of Hokkaïdo, Noordelijkste der eigenlijke Japansche eilanden, groot 78.320 KM.2, met de Koerilen 1.460.000 inw. In dit eiland kruisen de gebergten van Sachalin en van den Koerilenboog elkander, zoodat het een ruitvorm gekregen heeft. Een groot gedeelte van het oude gebergte (voornamelijk graniet, kristallijne leien en krijt) is met vulkanische massa’s bedekt; het schiereil. Osjima in het Z. W. is geheel vulkanisch.
De hoogste top is de vulkaan Noetapkausjipe in het midden (2285 M.); het niet-vulkanische Hidaka-gebergte in het Z.O. verheft zich tot 2017 M. Een N.-Z. loopende laagte verdeelt het eiland in twee deelen. Hierin stroomen de rivieren Tesjioge en Isjikari. Het klimaat is vrij koud. De gemiddelde Jan. temperaturen van Nemoero (O.-kust), Sapporo (W.-kust) en Hakodate (Z.) zijn resp. — 5°, — 5,8° en —2,9°, die van Juli 18,1°, 21,2° en 21,2°. De neerslag is in het W. meer, in het O. minder dan 1000 m.M.; in den winter is geheel J. met sneeuw bedekt.
J. is over het algemeen woudland, het Z. is meer een parklandschap. In het N. wordt het door ± 17.000 Aino’s, die hoofdzakelijk van jacht en visscherij leven, bewoond. De Japansche bewoners zijn meerendeels landbouwers. Hoofdproduct is tarwe. De voornaamste plaatsen zijn Sapporo (70.000 inw.) en Hakodate (88.000 inw.).
