Irenaeus - (Irenaios), Grieksche kerkvader uit de 2de eeuw, die omstreeks 170 optrad en de Oud-Kath. periode opende; hij was geboren in Klein-Azië en een leerling van Polycarpus van Smyrna, werd 178 bisschop van Lyon, waar hij 202 als martelaar zal zijn gestorven, hetgeen echter niet historisch vaststaat. Als theoloog bestreed hij het gnosticisme. Daartegen was gericht zijn hoofdwerk Adversus haereses. In de kerk zocht hij den vrede te handhaven en deed hij moeite om den strijd tusschen bissch.
Victor van Rome met de Klein-Aziatische bisschoppen tot stand te brengen. Ook tegen het Montanisme kwam hij op. Van zijn hoofdwerk, omstreeks 180 vervaardigd, is grootendeels slechts een Lat. vertaling van minder waarde overgebleven (uitg. door Stieren 2 Bde, 1851-53, en Harvey, 1857 en een Duitsche vertaling van Hayd, 1869). — Litt. H. Ziegler, I. der Bisschof van Lyon (1871); A. Gouilloud, Saint-Irénée et son temps (1876); Montet, La légende d’Irénée (1880).
