Heutsz - (Joannes Benedictus van), oudGouverneur-Generaal van N.-Indië, geb. 1851 te Coevorden, ging als vrijwilliger in 1867 bij het Instructie-bataillon te Kampen in dienst, begon in ’72 als 2e luitenant zijn militaire loopbaan bij de infanterie te Breda, verkreeg ’t volgende jaar overplaatsing bij het Indische leger, werd in ’81 gedetacheerd bij de Krijgsschool, keerde na 2 jaar terug naar Indië, waar hij spoedig bevorderd werd tot kapitein bij den generalen staf en in ’89 tot chef van den staf op Atjeh. Na een 2-jarig verlof werd v. H. als luitenant-kolonel in 1896 naar Atjeh gezonden wegens het verraad van ToekoeOemar en ’t volgend jaar als kolonel tot civiel en militair Gouverneur van Atjeh en onderhoorigheden aangesteld. Nu bracht hij — sinds 1900 luitenant-generaal — tot stand, wat hij reeds in 1893 als Majoor der Inf. voor mogelijkheid had gesteld, om nl. met een troepenmacht, niet sterker dan die sinds 1884 de geconcentreerde stelling bezet hield, geheel Atjeh te bezetten en te beheerschen.
Aan zijn energieke en bekwame leiding en zijn streng, rechtvaardig bestuur is het te danken, dat niet alleen door belangrijke expeditiën van 1898 tot 1903 de onderwerping van Atjeh e. O. werd verkregen, maar ook dat het onderworpen gebied een voorspoedige oeconomische ontwikkeling te gemoet ging, doordat v. H. Sabang (Poeloe Weh) in het geregelde mailverkeer wist te doen opnemen (1903) en met buitengewone zorg gewone wegen en tramlijnen deed aanleggen. Daarbij liet hij de Atjehsche landstreken in kaart brengen. — In 1905 werd v. H. tot Gouverneur-Generaal van N. O.-Indië benoemd. De periode van zijn bestuur (1906— 09) wordt algemeen om zijn doortastenden en vruchtbaren arbeid geprezen als buitengewoon belangrijk voor onze koloniale positie, inzonderheid wat de buitenbezittingen aangaat.
