Hermaphroditus - in de Gr. mythologie zoon van Hermes (Mercurius) en Aphrodite (Venus), die door zijn schoonheid de nimf Salmacis bekoorde, waarop deze hem in hare bron omhelsde en de goden smeekte, eeuwig met hem als één lichaam verbonden te mogen blijven, welke bede verhoord werd. H. is oorspronkelijk een der androgyne godheden in het Oosten, zooals men op Cyprus naast Aphrodite een Aphroditus in vrouwenkleeding heeft gekend.
Eerst de latere Grieksche kunst en het Hellenisme kwamen er toe bijzonder werk te maken van H.-afbeeldingen. Langzamerhand wijken de eerst overwegend mannelijke vormen voor de vrouwelijke. Zeer geliefd schijnt de wellustig droomende H. geweest te zijn. Men kent daarvan verscheiden kopieën ; de beste bevindt zich in het Thermenmuseum te Rome.
