Hellenisme - een door Droysen (Gesch. des H. 1836, 2de druk 1842) eerst gebezigde benaming voor de uit het wereldrijk van Alexander d. Gr. ontstane beschaving, die, zonder altijd zuiver Grieksch te zijn, andere volken tot zich trekt en hun een Grieksch stempel geeft. Hellenistisch wordt de kunst, de poëzie, de historiographie, de philosophie, de godsdienst zoowel van de eigenlijke Grieken als van de volken, die hun invloed ondergaan en beurtelings den Hellenen mededeelen van hunne eigenaardigheden. Hiertoe behooren KL Aziaten (ook Syriërs en Joden), Babyloniërs (Berosos), Aegyptiërs (Manethos) en de Romeinen.— Na de litteratoren hebben vooral de theologen studie gemaakt van het H. als den bodem, waarin het N.T. zich voortplantte. In den laatsten tijd is men onder invloed van A. Harnack er toe gekomen het H. meer bepaald op te vatten als de kultuur van de vergriekschte Joden in onderscheiding met het Oriëntalisme.
Zie A. Pierson—K. Kuiper, Het Hellenisme (2 dln., Haarlem 1907); P. Wendland, Christendom und H. in ihren lit. Beziehungen, 1902 ; A. Deissmann, Die Hellenisierung des Semit. Monotheimus, 1903; P. Krüger, Heil. und Judentum im N. Zeitalter, 1908; P. Corssen, Ueber Begriff und Wesen des Hellenismus, Z. Nt.W. 9 (1908); F. Baumgarteu, F. Poland, R. Wagner, Die Heil. Kultur, 1912.
