Guarini (Battista), Ital. dichter, geb. 1638 uit een adellijk geslacht. Hij studeerde rechten in Pavia en werd in 1557 professor in de redekunst in zijn geboortestad. In 1564 ging hij naar Padua, en werd er lid van de Academie van de Eterei, waar hij vriendschap sloot met Tarquato Tasso. Toen de Academie in verval geraakt was, ging G. in 1567 naar Ferrara terug, op verzoek van Hertog Alfonso II d’Este en kwam er aan diens schitterend hof.
In de volgende jaren werd hij met verscheiden politieke zendingen belast. Hoewel hij hoe langer hoe meer bij den hertog in de gunst kwam, begon het lichtzinnige, nuttelooze leven aan het hof hem te vervelen en in 1583 verliet hij het. Twee jaar later werd hij er echter weer teruggeroepen in de hoedanigheid van secretaris. Hij kon er echter geen rust vinden en ging onverwachts weer uit den dienst van den hertog en uit Ferrara weg. Hij werd vervolgd door Alfonso’s wrok en trad in 1592 in dienst van de Gonzaga’s in Mantua, maar later verzoende hij zich weer met zijn eersten heer en keerde naar Ferrara terug (1595). In 1598 trad hij in dienst van den groothertog van Toscane en nog eenige jaren later in dien van den hertog van Urbino, wiens hof hij ook weer verliet in 1604 en naar Ferrara terugkeerde. Hij is in 1612 in Venetië gestorven. Zijn leven is verbitterd door veel onaangenaamheden, die hij met verschillende menschen, o. a. met zijn kinderen, gehad heeft, maar hij heeft de voldoening gehad, als dichter gewaardeerd en geëerd te worden.
Reeds vroeg is G. begonnen, gedichten te schrijven en hij heeft dit tot aan zijn dood gedaan. Zijn Rime, w.o. sonnetten „stanze”, madrigalen, enz. zijn heel fijn van vorm. Vele zijn geschreven ter eere van vorstelijke huwelijken. G.’s meesterwerk is het herdersspel Pastor Fido (tragicommedia pastorale). Hiermee is hij begonnen ongeveer in 1680, toen Tasso’s werk in dit genre „Aminta” uitgegeven werd. Hij heeft er in verschillende steden achtereenvolgens stukken uit voorgelezen, maar de definitieve vorm is het resultaat van vier jaar werken. De Pastor Fido is voor ’t eerst opgevoerd in 1596 te Crema (heel schitterend was de voorstelling te Mantua 1598) en voor ‘t eerst gedrukt in 1602.
G. heeft zelf erkend, dat hij zijn herdersspel geschreven heeft om met dat van Tasso te wedijveren; de „Aminta” staat echter hooger als kunstwerk. De Pastor Fido heeft veel opgang gemaakt, ook buiten Italië. Hij is verscheiden keeren in verschillende talen vertaald, in het Nederlandsch o. a. door G. van der Eembd, Haarlem 1618 en door H. Bloemaert, Utrecht 1650. In proza hebben wij van Guarini o. a. het tooneelstuk L'Idropica, brieven en den dialoog II Segretario (1594). Zie over G. V. Rossi, Battista Guarini ed il Pastor Fido, Torino, Loescher, 1886, en V. Rossi, Bricciche guariniane, in Bibl. d. scuole ital. VIII (1898).
