Geneeskunde en geneesmiddelen der inlandersin ned.-indië - De geneeskunst der Ini. staatin het nauwste verband met hun godsd. voorstel-lingen, volgens welke ziekten in het algemeenveroorzaakt worden door invloeden van boozegeesten of door de afwezigheid der „zielestof”van den patiënt. Derhalve is bij de nog heiden-sche (animistische) volksstammen de genezingvan zieken in hoofdzaak het werk van priestersof geestenbezweerders; maar ook bij Mohamm.volken is daarvan in zooverre veel overgebleven,dat de kunst der doekoen’s (zooals de Jav.naam luidt) niet enkel berust op de kennis vangeneeskrachtige kruiden enz. maar wel degelijkook op hun bekendheid met tooverformules, be-zweringen, enz. (zie ANIMISME IN DEN 0. I.ARCHIPEL). Met het denkbeeld der „ziele-stof”, die eigen is aan menschen, dieren en plan-ten, zoowel als aanlevenlooze voorwerpen,hangtde z.g. „transmigratieleer” samen, die in de Inl.geneeskunst een groote rol speelt, volgens welkemen aanneemt, dat de eigenschappen der voor-werpen, die als geneesmiddel gebruikt worden,op de zieken over zullen gaan; een bijzonderharige spin b.v. wordt op Java als geneesmiddeltegen kaalhoofdigheid aangewend.
Ook de naamvan een voorwerp, plant, enz. kan reeds vol-doende zijn om een bep. eigenschap te kunnenover brengen; en aan de kleur b.v. kan eveneensde beteekenis als geneesmiddel herkend worden:de tëmoe lawak met gelen wortelstok is dienstigtegen geelzucht, een bloedroode zwamsoorttegen bloedstortingen (signaturenleer). Een enander wordt ook wel met. den naam sympatheti-sche geneeswijze aangeduid; in den Archipelkomen daarvan tal van voorbeelden voor.
