Gelasius - naam van verschillende pausen en bisschoppen:
G. I, de Heilige, een Africaan (492-496) werkte krachtig voor het Rom. primaat. Hij werkte voor het recht van den Roomschen stoel om uit alle deelen der wereld op hem te appelleeren, terwijl er van hem geen appel meer mogelijk was. Hij was een ijverig verdediger van de orthodoxe leer, verzette zich met gestrengheid tegen de Manichaeërs, de Pelagianen en de Monophysieten. — G. II (1118-1119), vroeger Johannes van Gaeta, Benedictijnermonnik van Monte-Cassino en pauselijk kanselier, werd door de tegenstanders van Hendrik V op den pausel. stoel verheven. Dadelijk na de keuze van aanhangers des keizers gevangen genomen, maar door het volk bevrijd, vlood hij bij de nadering der keiz. troepen naar Gaeta, sprak den ban uit over Hendr. V en den door hem aangestelden tegenpaus Gregorius VIII, keerde weder naar Rome terug en ontging nieuwe mishandelingen slechts door naar Frankrijk te vluchten, waar hij stierf in het klooster Cluny. — G., sedert 367 bisschop v. Caesarea in Palestina, een tegenstander der Arianen, gest. 395, zette de kerkgesch. van Eusebius voort. — G. van Kyzikos, zoon van een priester aldaar, ca. 476 bissch. v. Caesarea in Bithynië, schreef eene Gesch. van het Concilie van Nicea (in het Grieksch en het Latijn uitgeg. door Balfour, Par. 1599).
