Gecondenseerde melk - melk, welke bij lage temperatuur (beneden 70° C.) onder luchtverdunning en al of niet onder toevoeging van suiker is ingedampt; het is een gelijkmatig dikke, taaivloeibare, zwak gele massa. G. wordt zoowel uit ontroomde als uit volle melk bereid; in den regel is ze door toevoeging van rietsuiker duurzaam gemaakt; ongesuikerde g. wordt alleen bereid uit volle melk; dit product moet na het condenseeren nog gesteriliseerd worden.
Vóór het condenseeren wordt de melk zeer zorgvuldig gereinigd en verwarmd tot 80 a 85° C., waarna de suiker er in opgelost wordt; men rekent 1 K.G. suiker op 7½ a 8 L. melk. De gesuikerde melk wordt nu in een vacuumpan ingedampt tot op ⅓ tot ¼ van haar oorspronkelijk volume, gekoeld en verpakt in tins. Het verbruik van g. is het grootst in Engeland, nl. gemiddeld 3.800.000 K.G. per maand (in 1909 4.2 millioen); ze wordt daar hoofdzakelijk ingevoerd uit Nederland en Zwitserland, verder uit Italië, Noorwegen, Denemarken, Frankrijk. Duitschland en de Vereenigde Staten. Tijdens den oorlog is de productie in Amerika belangrijk toegenomen, zoodat de Amerikanen thans de Engelsche markt grootendeels hebben veroverd. De samenstelling van de g. verschilt nogal; dit houdt verband met de samenstelling van de oorspronkelijke melk, met de hoeveelheid suiker, welke toegevoegd is, en de concentratie, waartoe is ingedampt. In onderstaande tabel zijn eenige grenscijfers aangegeven (1. = laagste; h. = hoogste).
Geschiedenis: de uitvinder van het condens. van melk is de Amerikaan Gail Borden, die in 1856 patent op zijn vinding kreeg; de eerste fabriek werd datzelfde jaar opgericht te Wolcottville in Connecticut; het proces was nog onvolmaakt; eerst tijdens den Am. burgeroorlog kwam er een levendige vraag naar g. en begon de industrie tot bloei te komen. In de jaren tusschen 1860 en ’70 werd in Zwitserl. de Anglo Swiss Condensed Milk Comp. opgericht; de eerste fabriek (te Cham), gebouwd in ’67, stond onder leiding van den Amerikaan G. H. Page. Tot voor een 20-tal jaren had de Anglo-Swiss zoo wat het monopolie. Thans wordt in alle veerijke gebieden melk gecondenseerd. In 1910 voerde Nederland bijna 30 millioen K.G. g. uit naar Engeland. .
