Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 24-01-2019

Gecommitteerde raden

betekenis & definitie

Gecommitteerde raden - Onder de Republiek het dagelijksch bestuur der provincie in Holland en Zeeland. In Gelderland bestaat een college voor ieder kwartier; zij heeten daar Gedeputeerde Staten. Ook in de andere provinciën draagt het college van dagelijksch bestuur dien naam. De werkkring der Gecomm.

Raden resp. Gedep. Staten in de provincie komt overeen met die van den Raad van State in de Unie, maar is aanzienlijker, omdat de Staten-Generaal blijvend vergaderd zijn en de Provinciale Staten niet. Hun werkkring omvat:

a. het opmaken van den beschrijvingsbrief; zij bepalen dus op welken dag de Staten zullen vergaderen, en maken de agenda op. De vroedschappen kunnen dan over de punten dier agenda beslissen en dienovereenkomstig den lastbrief hunner gedeputeerden opstellen. Over punten, die niet op den beschrijvingsbrief staan, kan niet worden beraadslaagd.
b. De uitvoering van de besluiten der Staten; in Friesland tevens het toezicht op dijken en wateren (elders door dijkgraven, enz. uitgeoefend).
c. Het opperbestuur der finantiën en het toezicht op de domeinen der provincie.
d. Het onderhoud van vestingen en arsenalen en met den kapitein-generaal de zorg voor het verleggen der garnizoenen (recht van patenten).
e. De jurisdictie inzake van verraad, valsche munt, leverantiën en inning van belastingen. Deze jurisdictie was in 1576 van het Hof van Holland op Gecommitteerde Raden overgedragen. In Holland waren twee colleges van Gecomm. Raden, een van het Noorder-, en een van het Zuiderkwartier. Het eerste was ingesteld in 1573 toen tijdens het beleg van Haarlem, terwijl Amsterdam nog Spaansch was, het Noorden geheel van het overige Holland was afgescheiden. Het tweede was gevestigd in den Haag; het telde 9 (later 10) leden: één van de ridderschap; acht (negen) van de steden.

< >