Gabelsberger - (Frans Xaverius), geb. 1789 teMünchen, secretaris bij het ministerie van bin-nenlandsche zaken. In 1817 kwam hij op degedachte een kortschrift te ontwerpen; eD toenin1819 voor het eerst de Beiersche volksvertegen-woordiging zou bijeenkomen, had hij het zoovergebracht, dat hij als stenograaf de verhande-lingen kon opnemen. Schier dag en nacht be-steedde hij nu aan de verbetering van zijn werk.In latere jaren vormde hij met verscheidenevan zijn leerlingen den stenografischen dienstbij verschillende landdag-zittingen. In 1834 ver-scheen zijn werk onder den titel Anleüung surDeutscJien Redezeichenkunst en hiermede werd voor de stenografie een nieuw tijdperk ingeluid,want terwijl tot nu toe de teekens aan een meet-kundige figuur waren ontleend (geometrischprincipe), koos G., gedreven door zijn vroegerecalligrafische en lithografische bezigheden, zijnteeken-materiaal uit de teekens van het Latijnscheschrift.
Dit z.g. grafische principe is voor alleverdere Duitsche systemen de grondslag gewor-den. Ofschoon het stelsel vele onregelmatighedenbevat, heeft het tot in onzen tijd grooten opganggemaakt. G. overleed in 1849. Op zijn honderd-sten geboortedag werd te Müncheneen stand-beeld voor hem opgericht. (Vergel. KORT-SCHRIFT).
