Fellenberg - (Philipp Emanuel von), geb. teBern 1771, gest. te Hofwil 1844, bevriend metPesstalozzi*, man van groote geestkracht, stichtervan een complex van opvoedingsinrichtingen(armenschool, industrieschool, school voor hoo-gere standen, bewaarschool, seminarium voorvolksonderwijzers), op de grondslagen van Pesst’sopv. beginselen. Dit waren alle internaten, waarinvoor het toekomstig beroep werd opgeleid, zoo-wel voor land- en tuinbouw, als voor industrieen wetensch. vakken. Zijn doel was, „het grootewerk der volksopvoeding ten nauwste te ver-binden met de beroepsopleiding der hoogerestanden’5 en aldus eene opvoedingsgemeente testichten, die tot voorbeeld van sociale opvoedingkon strekken.
Na F.’s dood nog eenige jarenvoortgezet, ging de onderneming in 1848 tegronde. F. heeft den stoot gegeven voor de ont-wikkeling van het Zw. volksonderwijs, het land-bouw- en rekenonderwijs, de onderwijzersop-leiding en de „Landerziehungsheime”. De stich-tingen te Hofwil hebben Goethe tot voorbeeld gestrekt bij zijne schildering van „Die paedogo-gische Provinz” in „Wilhelm Meisters Wander-jahre”.
