Exhaustor - werktuig voor het afzuigen van gas, stof, zaagsel, vocht, enz. Een schoepenrad, bevestigd op een as, draagt straalsgewijze de schoepen en is draaibaar aangebracht in het huis, dat radiaal een uitblaasopening heeft, terwijl in één der zijwanden een zuigopening is aangebracht, waaraan de zuigbuis is aangesloten. Wordt het schoepenrad snel rondgedraaid door middel van een op de as bevestigde riemschijf, dan slingeren de schoepen een deel der in het huis aanwezige lucht door de uitblaasopening naar buiten, waardoor een onderdruk ontstaat, die tengevolge heeft, dat lucht of gas uit de ruimte, die door de zuigbuis met het huis verbonden is, daarheen stroomt. Met deze toestellen kan een drukverschil worden bereikt van 400 a 500 m.M waterdruk.
Ze vinden benutting in de gasfabricatie, in de zwavelzuurfabficatie, enz. In gevallen als het laatste wordt ze uitgevoerd in zuurvast materiaal hetzij in zuurvaste ijzersoorten, hetzij in aardewerk. Ook komen porceleinen e. voor. Verder bij slijpsteenen, voor het afzuigen van het fijne slijpstof, in houtzagerijen, voor het afz. van krullen en zaagsel van de houtbereidingswerktuigen, in drogerijen, voor het verwijderen van vochtige lucht, in mijnen en spoorwegtunnels, voor luchtverversching, enz. Ze kunnen ook worden gebruikt voor het leveren van lucht voor bepaalde doeleinden als smederijen, gieterijen, luchtverversching e.a., door de zuigopening in de vrije lucht te laten monden en de uitblaasopening door een buis te verbinden met de ruimte of het buizennet, waarin de lucht moet worden geleverd. In plaats van een onderdruk zal het toestel thans een overdruk in de daarmee verbonden ruimte doen ontstaan.
