Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 19-01-2019

Erdmann (benno)

betekenis & definitie

Erdmann (benno) - Duitsch wijsgeer, geb. 1851, achtereenvolgens prof. te Kiel, Breslau en Halle, sedert 1909 te Berlijn, bekend door zijne studiën op het gebied der logika, kennis-psychologie en geschiedenis der filosofie. Als historicus heeft hij vooral veel gedaan voor Kant (edities en onderzoekingen). Na Diltheys’ dood nam hij de leiding van de Leibniz- en Kantuitgaven der Akademie op zich. Ook bezorgde hij een nieuwen verbeterden druk van de bekende geschiedenis der Filosofie van zijn (niet met hem verwanten) naamgenoot. — In de logika ziet E. niet een onderdeel der psychologie.

Zij houdt zich niet, zooals deze, bezig met psychologische „feiten”, maar is de normatieve wetenschap van de methodische veronderstellingen, die aan alle algemeen geldig wetenschappelijk oordeelen ten grondslag liggen. Toch kan zij de psych. niet ontberen. Er zijn verschillende soorten van denken te onderscheiden: geformuleerd en ongeformuleerd (intuïtief) denken, welk laatste weer hyperlogisch en hypologisch (b.v. bij kinderen en dieren) zijn kan. In zijn oordeels-leer verkondigt E. in gedeeltelijke overeenstemming met Ploucquet (gest. 1790) de „Einordnungstheorie”; de „logische immanentie van het praedikaat”, volgens welke de scheiding van Subject en Praedikaat alleen door de woorden der taal zal voltrokken worden. Onze oordeelen hebben betrekking op een transcendent zijnde, dat echter slechts symbolisch, door de verschijnselen, gekend wordt. — Verder is E. aanhanger der theorie van het psycho-fysisch parallelisme, en verdedigt hij de hypothese van het onbewuste als voorwaarde voor het bewustzijn. Hoofdwerken: Martin Knutzen u. seine Zeit (1876): Die Axiome der Geometrie (die inductief worden gevonden) en Kants Kriticismus (1877); Logik I, 2e ed. 1907; Psych. Unters, über das Leben (met Dodge) 1898; Psychol. des Kindes (1901); Wissens-Hypothesen über Leib u. Seele (1907), en vele uitvoerige artikels in tijdschriften.

< >