Draaiorgel

betekenis & definitie

Draaiorgel, - een muziekinstrument, dat geene kunstwaarde heeft, en eigenlijk alleen dient als voorwendsel voor bedelarij. Oorspronkelijk draagbaar, wordt het nu in zoo grooten omvang vervaardigd (ook hier doet zich het „mammouthisme” gelden!), dat het op een onderstel met wielen moest worden geplaatst. Het d. heeft nu eens gedekte pijpen, dan weer tongwerk; een draaiende zwengel dient tegelijkertijd om lucht toe te voeren en om een met stiften bezetten cylinder te bewegen (stelsel van de speeldoos), die de pijpen opent en zoodoende de lucht doet toestroomen. De martelingen, die dit instrument den fijnbesnaarden hoorder doet ondergaan, worden tot in ’t ondragelijke verhoogd, wanneer het met een tremulant voorzien is.