Draagbaar - of brancard, een licht, draagbaar bed, dat tot vervoer van zieken of gewonden wordt gebruikt. In zijn eenvoudigsten vorm bestaat de d. uit een langwerpig raam met een daarin uitgespannen doek. De naam d. duidt aan, dat de baar gedragen wordt. Om het vermoeiende van dit dragen te voorkomen, zijn wagens samengesteld, waarin de d. kan worden bevestigd.
Deze noemt men dan brancard. De in Nederland veel gebruikte brancard is die van de Mooy. Zij bestaat uit twee groote wielen, verbonden door een naar boven omgebogen as. Op de as zijn twee lange stalen veeren gebracht, die de lange zijden van de brancard vormen. Aan de einden van deze veeren kan de d. door kettingen opgehangen worden en wel zoodanig, dat zij geheel in evenwicht is. Tegenwoordig worden de draagbaren ook op een rijwielonderstel, rijwielbrancard, in automobielen geplaatst enz. om het vervoer gemakkelijk te maken. Ten einde te voorkomen dat een, op een d. liggende patiënt kan verschuiven, om het mogelijk te maken de d. langs trappen, portalen en gangen met den patiënt er op te kunnen vervoeren, construeerde de Mooy een ziekenraa,. dat niet anders is dan een d. met voetsteunsels, okselsteunsels en een zeil. dat den patiënt onbeweeglijk op de d. bindt. Zie ZIEKENRAAM, ZIEKENVERVOER.
De eenvoudigste soort, die ook in het Nederl. leger in gebruik is, tot vervoer van zieken en gewonden, is de eenheidsbrancard of eenheidsveldbrancard. Deze bestaat uit twee draagstokken, een ligdoek en twee staanders. De draagstokken zijn vervaardigd uit esschenhout en 2.5 M. lang. De staanders, uit eikenhout gemaakt, zijn 59 c.M. breed en 30 c.M. hoog. Het draagzeil, van getaand linnen, is door middel van touwen aan de staanders bevestigd, terwijl de draagstokken geregen worden door zoomen, die zich aan de beide kanten van het draagzeil bevinden. Aan het boveneinde is het linnen dubbel, zoodat door opvulling met stroo, mos of hooi gemakkelijk een hoofdkussen kan worden geïmproviseerd.
Verder bestaan nog verschillende systemen van b. Zoo worden in het voorschrift betreffende den Geneesk. dienst der Landmacht op voet van oorlog, nog genoemd de b.-Scherer, die uit twee helften bestaat, die aaneengevoegd moeten worden, en het voordeel hebben, dat iedere helft opgerold, gemakkelijk kan worden medegevoerd en de b.-Kromhout, die uit een draagberrie en een ligdoek wordt samengesteld. Bij noodzakelijkheid tot vervoer en gebrek aan behoorlijk materiaal, kan men zich bedienen van nood-b., die op allerlei wijzen spoedig kunnen worden ineengezet: zoo kan bijv. een ladder, bedekt met stroo, als b. dienst doen, twee jassen, waarvan de mouwen binnenste-buiten gekeerd worden, kunnen, dichtgeknoopt, nadat geweren of draagstokken door de armsgaten gestoken zijn, een uitnemende noodbaar vormen, enz. Goede afbeeldingen van de verschillende soorten b. en van den raderbaar-de Mooy zijn te vinden in het: Voorschrift betreffende den Geneesk. Dienst der Landmacht op voet van oorlog, deel II, uitgegeven door de Kon. Mil. Acad. te Breda (plaat 2, fig. 1, 2 en 3, pl. 3 fig. 4 en 5, pl. 7 fig. 7).
