Disjunctief - 1) een oordeel, welks praedikaat gevormd wordt door disjuncte, elkaar uitsluitende begrippen. S. is of P1 of P2 (dit metaal is of lood of zink);
2) een syllogisme, welks major een disjunctief en welks minor een kategorisch oordeel is. Dit kategorisch oordeel kan bevestigend of ontkennend zijn. In het eerste geval krijgt men den modus ponendo tollens (door bewering ontkennend), b.v.: S is of P1 of P2 of P. Maar nu is S : P1. Derhalve is S niet P2 of P. In het tweede geval krijgt men den modus tollendo ponens (door ontkenning bewerend) b.v.: S is of P1 of P2 of P3. Maar nu is S noch P2 noch P3. Derhalve is S : P1. Bij deze redeneeringen kunnen zeer licht daardoor fouten begaan worden, dat de disjunctie niet zuiver is (maar gevallen noemt, die zeer goed samengaan kunnen) of ook de mogelijke gevallen niet volledig aangeeft. Zie DILEMMA.
