Cumae - eerste Grieksche volkplanting in Italië, op de kust van Campanië door bewoners van Chalcis (op Euboea) wsch. in de 8ste eeuw v. C. gesticht, met een geweldig sterk gelegen burcht (acropŏlis). In haren bloeitijd, ± 500 v. C., vestigde zij verscheidene colonies: Puteŏli, Palaeopŏlis (’t latere Neapŏlis, Napels), Zancle (’t latere Messāna, Messïna). Later werd de stad door Napels overvleugeld. Toen zij 420 v. C. in handen der Campaniërs was gevallen, bleef zij toch haar Grieksch karakter bewaren.
Zij is wsch. het tooneel van de Cena Trimalchionis van Petronius. In de Rom. litteratuur had de Sibylle er haar grot en is het de landingsplaats van Aenēas geweest. Cicero had er een buitenverblijf (Cumanum).
