Cournot (Antoine), Fransch wiskundige en wijsgeer, 1807-77, heeft de methoden der verschillende wetenschappen bestudeerd, en leert een logisch „probabilisme”, waarin hij den nadruk legt op het „toevallige”, „de contingentie” in alle gebeuren. De natuurwetten hebben slechts benaderende, approximatieve geldigheid. In de wiskunde is de waarschijnlijkheid oneindig groot; zeer gering is zij in de filosofie, wier objecten te talrijk en verschillend zijn om een nauwkeurige definitie mogelijk te maken. — In de geschiedenis bestaan geen vaste wetten, daar hier ’t toeval en de individuen een groote rol spelen, maar het is toch zoo, dat de Rede streeft zich in haar te realiseeren.
Wat wij geschiedenis noemen is een tusschenstadium tusschen de prae- en posthistorische periode. In de eerste volgde de mensch het oppermachtige instinct, in de tweede zal de rede souverein zijn. Bijgevolg is de tegenwoordige toestand een onophoudelijke strijd tusschen natuur en verstand.
— Geschriften: Exposition de la théorie des chances et des probabilités (1843); Essai sur les fondements de nos connaissances (1851); Des méthodes dans les sciences de raisonnement (1865); Considérations sur la marche des idées et des évènements dans les temps modernes (1872); Matérialisme, vitalisme, rationalisme (1875).
