Cista - Bij de Rom. een cylindervormige korf, waarin bij de mysteriën de heilige voorwerpen werden bewaard, cista mystica geheeten. Hiervan zijn vele afbeeldingen bewaard, vooral op munten der provincie Asia na 133 v. C., die men daarom „cistophori” pleegt te noemen. Verder heette aldus de stembus, de geldkist van particulieren in tegenstelling met de openbare (fiscus). In de archaeologie beteekent c. een cylindervormig bronzen kastje op pooten en met een deksel voorzien, waarin toiletbenoodigheden en sieraden opgeborgen werden.
Reeds in den Villanova-tijd treft men c. aan, maar het meest bekend zijn de uit Etrurië afkomstige, in de eerste plaats de „Ficoronische c.,” die te Rome in het Museo delle Terme bewaard wordt, en waarop zeer fijn graveerwerk episoden uit den tocht der Argonauten voorstelt. Ze werd door een zekeren Novius Plautius omstreeks 400 v. Chr. vervaardigd en bootst waarschijnlijk schilderijen van Polygnotos* na. Litteratuur: F. Behn, die ficoronische Cista (Dissert.), Rostock 1907.
