Bradlaugh

betekenis & definitie

Bradlaugh - (Charles), Engelsch vrijdenker en staatsman (radikaal), geb. 1833 te Londen, overl. 1891, had een zeer harde jeugd, vergaarde door zelfstudie niettemin een schat van kennis, en ontwikkelde zich door dagelijksche openbare discussies, voorlezingen en voordrachten tot een uitmuntend spreker en behendig debater: reeds op 17-jar. leeftijd ving hij zijn strijd tegen het Christendom aan met een vlugschrift: A few words on the Christian Creed (1850), kwam, nadat hij in 1853 door een kleine erfenis financieel meer onafhankelijk was geworden, bij een advocaat op kantoor, vond in dezen een geestverwant en gaf (tot 1868 onder het pseudoniem Iconolast (Beeldstormer)), allerlei geschriften tegen het Christendom en zijn grondslagen in het licht, die door scherpzinnigheid en stoute dialectiek uitmuntten; in 1858 werd hij president der Secular Society te Londen, redigeerde een jaar het vrijdenkersblad „The Investigator”, richtte in 1860 het weekblad „The national Reformer” op, betoonde zich een voorstander der Malthusiaansche theorie (zie BEVOLKINGSVRAAGSTUK), leidde, na in 1868 vruchteloos getracht te hebben een zetel in het Lagerhuis te vermeesteren, een tiental jaren het leven van een rondreizend agitator (Engeland, Frankrijk, Spanje, Amerika), werd in 1880 te Northampton gekozen, weigerde den eed af te leggen, werd diens volgens van de zittingen uitgesloten, zag zich echter herhaaldelijk herkozen en kreeg in 1885 vergunning zitting te nemen; in het Lagerhuis hield hij zich merkwaardig kalm, en won door zijn scherp optreden tegen het socialisme ondanks zijn verleden zelfs het vertrouwen en de gunst van de conservatieven. Voorn, werken: The National Secular Society's Almanack (1869); Heresy, its utility and morality (1870); A few words about the devil and, other biographical sketches and essays (1774); The freethinker's text-book (1876); Jesus, Shelley and Malthus, or pious poverty and heterodox happiness (1877); A plea for Atheism (1877); The laws relating to blasphemy and heresy (1878); opzien baarde vooral zijn Fruits of Philosophy, op grond waarvan in 1877 een proces wegens aanranding der zeden tegen hem werd aanhangig gemaakt, dat echter met zijn vrijspraak eindigde.