Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 09-11-2018

Bovenwind

betekenis & definitie

Bovenwind. - Aangezien de wind van de oppervlakte der aarde met toenemende hoogte in de atmosfeer, zoowel wat richting als wat snelheid betreft verandert, heeft het reden, het systeem der winden boven de aarde onder den naam B.W. saam te vatten. De betrekking van B.W. tot benedenwind is verschillend bij gebieden van lagen of hoogen luchtdruk en verder verschillend naar gelang van de windrichting. Gemiddeld valt op het Noord-halfrond een draaiing van den B.W. naar rechts, op het Zuideen naar links op te merken, die het sterkst is bij Z.O.telijken- en het geringst bij N.W.telijken wind en welke tot zeer hoog in de atmosfeer voortgaat. Plotselinge, sprongsgewijze veranderingen van den B.W. vindt men somwijlen in de onderste K.M.’s der atmosfeer; hooger in den dampkring verloopen de veranderingen meer geleidelijk.

Deze veranderingen zijn een gevolg van somtijds onregelm. veranderingen in de richting van het luchtdrukverval in horizont, vlakken in de hoogere atmosfeerlagen, die in het atmosfeergedeelte tot 4 K.M. zeer dikwijls, in dat tusschen 4 en 10 K.M. minder veelvuldig voorkomen. Tusschen 9 en 12 K.M. worden soms opnieuw onregelm. veranderingen gevonden. De stroomingen van den B.W. worden bestudeerd door geregelde waarnemingen van de wolkendrift en door middel van loodsballon*-waarnemingen. De gemiddelde veranderingen in richting en sterkte van den B.W. zijn verschillend in verschillende streken der aarde. Voor het systeem van den B.W. en benedenwind tusschen de keerkringen en boven den aequator zie men bij PASSAAT, ANTIPASSAAT, en verder bij MOESSON.

Vorenstaande tabel geeft als voorbeeld der veranderingen het gemiddelde richtingsverschil tusschen den wind op verschillende hoogten in de atmosfeer en dien aan den grond in het jaar 1909 boven Straatsburg. De draaiing is hier steeds naar rechts, d. w. z. in den zin van den horloge wijzer. Een tweede reeks cijfers geeft de gemiddelde sterkte van den wind in de hoogere dampkringslagen bij bovenbedoelde waarnemingen. Andere waarnemingen geven soortgel. resultaten. Als regel geldt, dat de windsnelheid op 600 M. de dubbele is van die aan den grond.

< >