Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 06-12-2018

Borsig

betekenis & definitie

Borsig (Johann Karl Friedrich August) 1804-1854, Duitsch industrieel, studeerde van 1823-26 op het Kön. Gewerbe-Institut te Berlijn, kwam toen in dienst bij de machinefabr. van J. A. Egells te Berlijn en kwam aan het hoofd van de daarmede verbonden Neue Berliner Eisengieszerei. In 1837 begon hij met 50 arbeiders een eigen machinefabr. te Berlijn, welke zich zeer snel ontwikkelde, in ’64 reeds 1800 arbeiders telde en zich v. n. toelegde op groote ijzerconstructies voor de spoorwegen — hoofdz. locomotieven — waterwerk-stoommachines, o. a. die voor de Berlijnsche waterleiding en de scheepsmachines voor de Pruis. marine. In 1850 werd door aankoop het walswerk te Moabit met cc. 600 arb. verworven en tevens de daargelegen ijzergieterij.

Bij zijn dood ging de leiding over op zijn zoon August Julius Albert (1829-78), die oorspr. de fabriek in de Chausseestr. te Berlijn en een deel van het Moabiter walswerk sterk vergrootte en speciaal voor locomotieven inrichtte en daarnaast, eveneens te Moabit, een fabriek voor locomotiefketels en grofsmederij opende. Om op voordeeliger wijze de behoefte aan kolen, ijzer en staal te dekken, werd het Moabiter walswerk opgeheven en in 1862 het „Borsigwerk” in Opper-Silezië, tusschen Gleiwitz en Beuthen, gesticht en voortdurend uitgebreid. Dit werk bevat eenige kolenmijnen, hoogovens, een walswerk en een pletterij. Na zijn dood werd de leiding van de geheele onderneming opgedragen aan een curatorium onder bestuur van zijn drie zoons Arnold, Ernst en Konrad. De locomotieffabriek in de Chausseestr. werd in 1887 opgeheven en overgebracht naar de beide Moabiter fabrieken.

De beide Berlijnsche fabrieken zijn vereenigd en overgebracht naar een reusachtige, modern ingerichte fabriek bij Tegeln, terwijl ook het Silezische Borsigwerk steeds grooter afmetingen aanneemt. De geheele onderneming behoort tot de grootste op dit gebied: alleen aan locomotieven kan zij er één per dag afleveren! In 1905 ontwierp de fabriek een nieuwe type locomot. voor oververhitten stoom, dat mèt tender 99 ton weegt en gemakkelijk snelheden tot 120 K. M. p. u. bereikt. De drijfwielen maken 320 omwentelingen p. min; ter wille van geringeren luchtweerstand worden de voorste loc.-gedeelten wigvormig geconstrueerd, een principe, in datzelfde jaar op de Chem. d. Fer Paris-Lyon-Médit. nog consequenter doorgevoerd, doordat daar alle uitstekende gedeelten, bedieningsstand, stoomdom, schoorsteen, enz. van een wigvormig voorvlak werden voorzien.

< >