Bontekoe (Willem IJsbrandtsz.), Nederl. zeevaarder, geb. in 1587 te Hoorn, heette eigenlijk Decker, maar werd, daar zijn vader een herberg hield, die „de Bontekoe” genoemd werd, in zijn jeugd meestal Willem „uit de Bontekoe” geheeten en behield later dien naam. Hij is vooral bekend door zijn reis van 1618-1625. Den 28 Dec. 1618 verliet hij als kapitein op het schip „Nieuhoorn” Texel om de reis naar Indië te ondernemen. Na op Madagascar ververscht te hebben, kwam hij na vele wederwaardigheden 19 Nov. 1619 in straat Soenda; op dien dag brak er aan boord brand uit; een deel der bemanning maakte zich van de sloep meester en verliet het schip, dat, toen het vuur de bergplaats voor het buskruit bereikte, met 119 menschen in de lucht vloog.
B. zelf redde zich met zekeren Harm van Kniphausen op een mast, en werd door de boot, die zich nog in de nabijheid bevond, opgevischt. Na een verschrikkelijken tocht bereikte men Sumatra; weinig later werden de tochtgenooten in Straat Soenda door de Hollandsche vloot onder Frederik Houtman gevonden, opgenomen en naar Batavia gebracht. Na eenige kleine reizen deed B. nog een merkwaardigen tocht in 1622 onder Cornelis Reyersz. naar China, de Pescadores en Formosa, dat hij in het bezit nam en er het fort Zeelandia bouwde. In 1624 te Batavia teruggekeerd, kreeg hij vergunning naar Nederland terug te keeren; van de drie schepen, die de reis naar het vaderland onder zijn gezag aanvaardden, bereikte slechts datgene, waarop hij zich zelf bevond, Nederland op den 15 Nov. 1625. In 1646 gaf Jan Jansz. Deutsel zijn „Journael ofte gedenckwaerdige beschrijvinghe van de Oost-Indische Reyse van W. IJz. Bontekoe. Beg. den 18 Dec. 1618 en voleynt den 16 Nov. 1625’’ uit (gedrukt te Hoorn bij Is.
Willemsz.) Voor de verschillende uitgaven zij verwezen naar P. A. Tiele, Nederl. Bibliographie van Landen Volkenkunde en diens Mémoire Bibliographique sur les Journaux des Navigateurs Néerlandais. De laatste uitgave (1915, A. Oosthoek, Utrecht), is verschenen als No. 1 van de Herdrukken van de Maatschappij der Ned. Letterkunde en bezorgd door Dr. G. J. Hoogewerff. Ook hierin komt een uitvoerige bibliografie voor. Omtrent Bontekoe’s later leven is niets bekend.
