Artabāzus - 1) een der Perzische veldheeren in den oorlog van Xerxes tegen Griekenland ; hij belegerde en veroverde Olynthus, voegde zich vervolgens bij het leger van Mardonius en trok, na den ongelukkigen slag bij Plataeae, met 40.000 man in allerijl over land terug naar Byzantium. Xerxes gebruikte hem later als bemiddelaar bij zijne onderhandelingen met den Spartaanschen koning Pausanias.
2) veldheer van Artaxerxes II Mnemon, die zich het eerst in den oorlog tegen Datames onderscheidde ; later tot satraap van Syrië benoemd, stond hij op tegen koning Artaxerxes III Ochus, 356 v. C., waarbij zijn zwagers Mentor en Memnon, twee Rhodiërs, hem hun bijstand verleenden; hij werd evenwel door verraad overwonnen en gevangen genomen, doch in vrijheid gesteld, terwijl zijn zwagers den strijd met succes voortzetten. Later vluchtte A. na een nieuwen opstand naar Philippus van Macedonië, doch mocht door de bemoeiïng van Mentor, die den koning inmiddels in Egypte goede diensten had bewezen, terugkeeren ; hij diende voorts koning Darius Codomannus en verwierf door zijn trouw en ijver jegens dezen vorst de gunst van Alexander den Groote, die een zijner dochters, Barsine, ten huwelijk nam. Alexander maakte hem stadhouder van Bactrië.
