Antinomie

betekenis & definitie

Antinomie - tegenstrijdigheid tusschen twee wetsbepalingen. — Het tegen elkaar ingaan van twee wetmatigheden, soms = tegenstelling en tegenstrijdigheid, b.v. van verstand en aanschouwing, begripsdenken en zinnelijke opvatting. Kant gebruikt den term om de tegenspraak aan te duiden, waarin de rede (Vernunft) komt met zich zelf, wanneer zij de haar eigene Idee van het volstrekte (Unbedingte) op de wereld als geheel wil aanwenden. Er komen dan twee tegengestelde beweringen, die beide kunnen bewezen worden, b.v. „de wereld heeft een begin in den tijd en is ruimtelijk begrensd” en: „de wereld heeft geen begin in den tijd en geen ruimtelijke grenzen.” Verder: „Naast causaliteit in de natuur moet nog ter verklaring: vrijheid aangenomen worden”, en: „er is geen vrijheid; alles in de wereld geschiedt alleen volgens natuurwetten.”