Andorra - Een in de Oost-Pyreneeën tusschen het Fransche dep. Ariège en de Spaansche prov. Lerida gelegen vallei, die van N. tot Z. 44 K.M. en van O. naar W. 40 K.M. lang is en een oppervl. heeft van 452 K.M.2; zij wordt doorsneden door de Valaria, een zijrivier van de Ebro. Deze vallei vormt eene demokratische republiek, geregeerd door een Algemeenen Raad van 24 leden en een president (Eerste Syndicus).
Zij staat onder suzereiniteit van Frankrijk en van den bisschop van Urgel (Spanje, die er elk een permanenten gedelegeerde hebben). A. telt omstr. 6000 inw., en is verdeeld in 6 parochiën. De President der Fransche Republiek en de bisschop van Urgel voeren den titel van co-prins. Aan Frankrijk betaalt de republiek een jaarlijksche belasting van 960 francs, aan den bisschop van Urgel een van 425 francs, benevens eenige belasting in natura. Hoewel de bevolking een eenvoudig, gastvrij en goedmoedig is, vinden in haar midden dikwijls allerlei onlusten en kleine opstanden plaats. In de jaren 1819, 1867, 1881 en 1885 zag het Fransche gouvernement zich gedwongen met eene krachtdadige tusschenkomst te dreigen, teneinde de orde te herstellen.
A. had vroeger zoowel van de zijde van Spanje als van Frankrijk allerlei voorrechten ten opzichte van in- en uitvoerrechten, hetgeen in de omliggende streken een voortdurende reden tot ontevredenheid was, daar het smokkelhandel deed ontstaan. Uitvoer van hout, ijzererts, wol en kaas; invoer van granen. In 1894 hief Spanje al deze voorrechten op. De hoofdstad der republiek is Andorra la Vieja, met 600 inw.; het Spaansche muntstelsel wordt hier gebruikt, telegraaf en post zijn Fransch; de bevolking spreekt de Catalaansche taal; uitsluitend de R.-Kath. godsdienst wordt beleden. De nationale kleuren zijn goud en rood.
