Algemeene nederlandsche wielrijdersbond - A. N. W. B., stelt zich krachtens hare statuten ten doel het toeren in Nederland aan te moedigen en gemakkelijk te maken. Als oorsprong van dit belangrijke lichaam, dat in 1915 reeds 35.000 leden telde, is de bijeenkomst te beschouwen, die op 10 Juni 1883 te Leiden werd gehouden door vertegenwoordigers der Haagsche en Haarlemsche wielrijdersclubs, ter bespreking van het houden van een nationalen wielerwedstrijd. Daarop volgde den lsten Juli een samenkomst van gedelegeerden van bekende wielrijdersclubs in Nederland te Utrecht, ten einde tot oprichting eener algemeene vereeniging te geraken. Den 20sten Januari 1884 werd „De Nederlandsche Vélocipèdisten-Bond” te Rotterdam geconstitueerd.
Het wielrijden werd toenmaals hier te lande nog maar weinig beoefend en „de Bond” begon dan ook met 93 werkende en 103 niet-werkende leden. Den lsten April 1884 verscheen het eerste nummer van het„Maandblad” (voorlooper van „De Kampioen”), en twee weken later had de eerste bondstocht plaats (van Utrecht naar Apeldoorn), gevolgd door een tweeden, gedurende de Pinksterdagen. Ook verscheen weldra het „Handboek” van den Bond, en in Augustus 1885 volgde de eerste Bondswedstrijd te Nijmegen op de eerste vaste baan. Langzaam slechts klom in den beginne het ledental, want de openbare meening was in den aanvang de wielersport niet gunstig gezind. Dat hierin langzamerhand verandering kwam, was in de eerste plaats te danken aan den eersten Voorzitter der Vereeniging, C.H. Bingham te Utrecht, die ook den eersten Bondsreiswijzer en Reiskaart bezorgde. Nog grooter kracht ging van zijn opvolger, Edo Bergsma, thans Burgemeester van Enschede en lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, uit, die van 1884 af onafgebroken het voorzitterschap heeft bekleed. Aan hem is het vooral te danken, dat niet het „renwezen”, maar het „toeren” als doel van den Bond op den voorgrond werd geplaatst en langzamerhand de vooroordeelen van het publiek, vooral ten platte lande, van autoriteiten en gymnastiekpaedagogen overwonnen werden. Daarbij heeft Bergsma de Bondsbemoeiïngen doen uitstrekken tot het toerwezen in den uitgebreidsten zin, zoodat de Toeristenbond, naast een zeer groot aantal wielrijders, een belangrijk getal automobilisten, motorwielrijders, watersportbeoefenaars, wandelaars, enz. enz. telt.
Inmiddels was de oorspronkelijke naam door den tegenwoordigen, het „Maandblad” door „De Kampioen” vervangen geworden. Het toerisme werd krachtig gesteund, het consulwezen gereorganiseerd, voor een goeden atlas gezorgd, een nieuwe reiswijzer uitgegeven en onafgebroken met kracht propaganda gemaakt voor het wielrijden. In 1894 werd begonnen met het plaatsen van wegwijzers, (de eerste op het traject Rotterdam—Utrecht); thans zijn er reeds bijna 3000 wegwijzers en waarschuwingsborden langs de wegen geplaatst, die een totale uitgave van ƒ125.000 vroegen. In verschillende publieke lokaliteiten zijn tezamen plm. 1000 hulpkisten geplaatst met verband- en reparatiemiddelen ten behoeve van Bondsleden. Aan alle hulpkisten is voor motorwielrijders een motorhulpkist toegevoegd. Sinds 1911 is het gebruik van de verbandmiddelen uit de hulpkisten, in verband met eene regeling met het Roode-Kruis en met het Oranje-Kruis voor onvermogenden, bij een ongeval, geheel gratis. Thans zijn in Nederland ongeveer 1100 Bondshótels, 1000 Bondsrijwielherstellers, 175 Motorrijwielherstellers, 225 Bondsbenzinedepóts, 175 Bondsgarages, 80 donkere kamers en 60 Bondsbewaarplaatsen van rijwielen, terwijl vooral in afgelegen streken meer dan 2000 voetpompen in verschillende publieke localiteiten zijn geplaatst. Het Dagelijksch Bestuur wordt bijgestaan door een Hoofdconsulaat (Keizersgracht 494 te Amsterdam) en door pl.m. 400 consuls.
Het Hoofdconsulaat verstrekt den Bondsleden allerhande reis- en toer-inlichtingen, kaarten en gidsen, permis en andere douanedocumenten, ter vergemakkelijking van het verkeer over de grenzen. Voor automobilisten worden triptieken en carnets de passages en douane afgegeven. Tegelijk met de invoering dezer carnets, in 1913, werden door een overeenkomst met de Amsterdamsche Bank, behalve door het Hoofdconsulaat en de Administratie van den Bond, bij 27 bankinstellingen rechtstreeks triptieken verkrijgbaar gesteld. Verder stelt het Hoofdconsulaat voor de Bondsleden verkrijgbaar reispassen en hotel-coupons. Voorts verschaft het Hoofdconsulaat gratis reisplannen aan de leden, die in het buitenland willen toeren. Het verschaft vrijdom van invoerrechten voor rijwielen, motorrijwielen en automobielen, in België, Duitschland, Frankrijk, Noorwegen, Italië, Zwitserland, Oostenrijk, Rusland, door middel van het kosteloos verkrijgbaar vrijbiljet „Permis de libre circulation”, kaarten en reiswijzers van buitenlandsche toeristenbonden, alleen voor Bondsleden verkrijgbaar tegen de prijzen, door de leden van die bonden daarvoor in hun land te betalen, ingevolge afgesloten wederkeerigheidsovereenkomst.
Een wegencommissie verzamelt en bestudeert materiaal betreffende wegentechniek, verstrekt adviezen aan openbare lichamen en doet voorstellen tot het verleenen van Bondssubsidie voor wegenaanleg en wegenverbetering. Door haar worden proeven genomen met verschillende systemen van wegenaanleg. Zij neemt geregeld deel aan de internationale wegen-congressen. Verschillende geschriften zijn door haar samengesteld. Een belangrijk studie der wegencommissie is geweest de stofbestrijding op den weg en de invloed van hoefbeslag op de wegen. Eene afdeeling ten behoeve van het watertoerisme is vooral in de laatste jaren zeer uitgebreid.
Het officiëel orgaan van den Bond, „De Kampioen”, met het technisch bijblad, staat onder hoofdleiding van den Heer W.J. Lugard te Twello. In een Bondsmuseum, bevattend tal van schenkingen, wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling der middelen van vervoer. De A.N.W.B. is aangesloten bij de L.I.A.T. (Ligue Internationale des Associations Touristes), op zijn initiatief gesticht. De L.I.A.T. omvat 23 toeristenbonden met ongeveer 1 millioen leden. De 2e Voorzitter-Hoofdconsul van den A.N.W.B., G.A. Pos, is Secretaris van het Comité Permanent der L. I. A. T. Leden van den A. N. W. B., in het buitenland toerende, worden gelijkgesteld met leden van alle buitenlandsche bonden ingevolge wederkeerigheidsovereenkomst. De Bond verschaft zijn leden gratis hulp van de Rechtsgeleerden-Commissie, bij aanrandingen, conflicten enz., van de Garantie-Commissie bij kwesties over de nakoming der bepalingen van het Bondsgarantieformulier, bij koop van rijwielen, enz. Lidmaatschap f 3.— per jaar, of ƒ45.— voor het leven. (Echtgenooten te zamen ƒ 60.—).
