Parus ater, vogelsoort uit de familie mezen; iets kleiner dan de →pimpelmees. Hij heeft een zwarte kruin en witte nekvlek.
Kenmerkend is ook de smalle, dubbele, witte vleugelstreep. Broedt in Eurazië, van Ierland in het westen tot Japan in het oosten en van 65° NBr. in het noorden tot de Himalaja in het zuiden; ook in de gebergten van Noord-Afrika. Een groot aantal ondersoorten wordt onderscheiden. In Nederland en België is de zwarte mees een algemene broeden standvogel van naaldhout; trekt in sommige herfsten in groot aantal door (invasies). Het voedsel bestaat uit insekten, de larven en eieren hiervan en zaden van naaldbomen.
