Wilhelm, Duits filosoof, *11.5.1848 Potsdam, ✝22.10.1915 Heidelberg. Windelband was een leerling van Lotze.
In 1876 werd hij hoogleraar te Zürich, in 1877 te Freiburg, in 1882 te Straatsburg en in 1903 te Heidelberg. Windelband behoort tot het neokantianisme: met Rickert is hij de stichter van de zgn. School van Baden, die de filosofie zag als een studie van universeel geldende waarden. Ten einde het heersende materialisme te overwinnen, pleitte Windelband voor een terugkeer naar Kant, hoewel hij meende dat diens kritisch idealisme diende aangevuld te worden met een bezinning op de wereld van de geschiedenis. In zijn rectoraatsrede Geschichte und Naturwissenschaft (Straatsburg, 1894) maakte Windelband een onderscheid tussen nomothetische en idiografische wetenschappen: wetenschappen zijn niet zozeer onderscheiden door hun object, als wel door hun methode; men kan pogen wetten op te stellen (nomothetisch) ofwel het eenmalige te beschrijven (idiografisch). De filosofie moet niet aangeven hoe wetenschap mogelijk is, maar wel waarom er verschillende soorten van wetenschap zijn en hoe deze met elkaar in verband staan. Windelband is vooral bekend door zijn Geschichte der neueren Philosophie (2 dln. 1878—80) en zijn nog steeds gebruikte Lehrbuch der Geschichte der Philosophie (1892; 15e dr. 1957), dat niet zonder meer chronologisch, maar veeleer probleemhistorisch te werk gaat.
