Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Wajana

betekenis & definitie

(ook: Oajana), Zuidamerikaanse Indianen aan de bovenloop van de Marowijne (zowel in Suriname als in Frans Guyana) en langs de Jari (Brazilië). In de 18e eeuw woonde de gehele, vrij grote groep langs de Jari en de Paroe (linkerzijrivieren van de Amazone).

In de loop van die eeuw trok een groep de waterscheiding over en vestigde zich aan een zijrivier van de Litani (Zuidoost-Suriname). Sedertdien zijn de Wajana steeds verder naar het noorden getrokken. Vóór de Tweede Wereldoorlog waren er geen Wajanadorpen ten noorden van de Gran Soela, de watervallen bij de samenvloeiing van de Litani en de Maroni; nu is er geen enkele meer ten zuiden daarvan. Zij hebben contact gehouden met hun stamverwanten in Brazilië. Hun aantal is in Suriname snel teruggelopen, vooral door het contact met de Bosnegers, met wie zij ruilhandel bedrijven (hangmatten en afgerichte jachthonden tegen bijlen, messen, kammen, spiegels e.d.) maar bij wie zij tuberculose opliepen. De Wajana spreken, evenals de Trio (met wie zij samen wel de Bovenlandse Indianen worden genoemd) een Caribische taal. Zij leven vrij geïsoleerd, hebben zich niet (zoals de Trio) in enkele dorpen laten concentreren, en houden ook veel meer vast aan hun traditionele cultuur, zoals de wespenproef bij de initiatie van zowel jongens als meisjes.

Litt. W. Ahlbrinck, Op zoek naar de Indianen (1956); J. Hurault, Les Indiens Wayana in la Guyane Française (1968); D. Schoepf, Historique et situation actuelle des Indiens Wayana-Aparai du Brésil (1972).

< >