v., het ‘lezen’ van tekens door apparaten.
Tekenherkenning is de identificatie van signalen (markeringen, cijfers, letters) door apparatuur, waarna deze ze omzet in instructies voor een informatieverwerkend systeem, b.v. een computer. De identificatie vindt plaats door periferie-apparatuur (randapparatuur). Het principe van de tekenherkenning berust op vergelijking. Daartoe is een omvangrijke informatie van alle mogelijke letters in het apparaat opgeborgen. Diverse fasen worden nu doorlopen. Het apparaat tast een tekst b.v. letter voor letter af en vergelijkt die met de opgeslagen informatie.
Eenvormigheid van het letterbeeld is uiteraard zeer gewenst. Daartoe zijn speciale letter (cij fer)typen ontwikkeld, b.v. ORC-A en ORC-B (ORC = optical character reading) van de Internationale Standaard Organisatie (ISO). Deze beide systemen worden optisch afgetast; ORC-A is in gebruik bij eurocheques. Men heeft ook systemen die magnetisch afgetast worden. Dan moet voor het afdrukken van de tekst magnetische inkt gebruikt worden. Het lettertype E13B wordt gebruikt in magnetische tekenlezers.
Veel ingewikkelder en kostbaarder wordt het wanneer het om handschrift gaat, want daarbij moeten specifieke kenmerken door de apparatuur onderzocht worden. B.v. bochten naar links of naar rechts, scherpe hoeken, rechte stukken, gesloten onderdelen enz. Men moet dan die kenmerken vastleggen die het meest typerend zijn voor een bepaalde klasse symbolen. Men kan de machine zelfs zo ‘intelligent’ maken dat hij deze kenmerken zelf selecteert aan de hand van reeds ‘gelezen’ symbolen (zelflezende machine). Zulke machines zijn uiteraard zelf grote computers en zo’n investering wordt pas lonend wanneer deze doorlopend in bedrijf is. De Ned. PTT heeft een dergelijke machine in dienst om bedragen en gironummers te controleren nadat ponstypistes deze hebben overgenomen en hij vervangt dus de controle van het ponsen.
Ook tekenherkenners voor eenvoudige markeringen (strepen, balken) zijn in gebruik, o.m. voor het nakijken van multiple-choice-examens. Een ander voorbeeld is de balkjescode, die in sommige grootwinkelbedrijven wordt gebruikt om artikelen en informatie daarover aan te duiden en die bij de kassa’s door een optisch leesapparaat wordt ‘gelezen’. Hoewel tekenherkenning nog voor een groot deel in de researchfase is, valt te verwachten dat in de toekomst deze methode veel zal worden toegepast in automatiseringsprojecten.
