Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 16-06-2020

Stein, Heinrich

betekenis & definitie

Friedrich Karl, Freiherr vom und zum, Pruisisch staatsman, *26.10.1757 Nassau, †29. 6.1831 landgoed Kappenberg (Westfalen). Vom Stein werd jurist.

Hij trad in 1780 in Pruisische dienst. Hij wenste hervorming van de oude absolutistische staat, o.a. door meer volksinvloed (via de standen), maar was tegenstander van de ideeën van de Franse Revolutie. In 1804 werd hij minister van Handel en Nijverheid, maar hij kreeg in 1807 ontslag wegens zijn pleidooi voor een constitutioneel bewind. Nog hetzelfde jaar werd Vom Stein (na de Pruisische catastrofe in de Vierde Coalitieoorlog) teruggeroepen, en kreeg als leidend minister grote volmachten. Hij voerde lokaal zelfbestuur door, maakte een begin met de afschaffing van de lijfeigenschap en moderniseerde de administratie. Zijn hervormingen hadden ten doel het nationaal bewustzijn te doen herleven om met steun van de burgerij een bevrijdingsoorlog tegen Frankrijk te voeren, maar een desbetreffende brief viel in verkeerde handen, waarop hij werd ontslagen en verbannen (1808).

Vom Stein leidde van 1813—14 het bestuur over de Rijnbond. Toen de Oostenrijkse kanselier Von Metternich Vom Steins opvattingen over de reorganisatie van het Duits Rijk had verworpen, trok deze zich terug. LITT. R.C.Raack, The fall of Stein (1965); W.Isenburg, Das Staatsdenken Steins (1968); D.Schwab, Die Selbstverwaltungsidee des Freih. Vom Stein (1971).

< >